Chắc hẳn nhiều chúng ta còn đang mơ hồ giữa các khái niệm này, vậy thì bài viết dưới đây sẽ cung cấp thêm thông tin giúp các bạn hiểu hơn công việc cũng như tuyển dụng các vị trí này vào team sẽ biết cụ thể cần vị trí này làm gì và có background như nào là phù hợp.
Nội dung bài viết
Business owner là gì?
Business owner, hay chủ doanh nghiệp, là người hoặc tổ chức sở hữu và điều hành một doanh nghiệp. Họ có quyền quyết định và kiểm soát các hoạt động kinh doanh, định hình chiến lược phát triển và đảm bảo hoạt động hàng ngày của doanh nghiệp diễn ra hiệu quả.
Business owner có thể là cá nhân hoặc nhóm người, có thể là người sáng lập, nhà đầu tư, hoặc người thừa kế. Họ có thể là người hoạt động toàn thời gian hoặc bán thời gian.
Business owner có vai trò quan trọng trong việc thành công của một doanh nghiệp. Họ là người chịu trách nhiệm về mọi khía cạnh của hoạt động kinh doanh, từ định hướng chiến lược đến quản lý nhân sự, tài chính, marketing,...
>> Đọc thêm:
5 Nhóm Kỹ Năng Quản Lý Nhà Quản Trị Cần Có Để "Cất Cánh" Doanh Nghiệp!
Product Owner là gì?
Product Owner (PO) là người chịu trách nhiệm về tầm nhìn, mục tiêu và chức năng của sản phẩm. Họ là người đại diện cho khách hàng và người dùng cuối trong quá trình phát triển sản phẩm.
Cụ thể, công việc của Product Owner bao gồm:
- Xác định tầm nhìn và mục tiêu của sản phẩm
- Phân tích nhu cầu của khách hàng và người dùng cuối
- Xây dựng và duy trì Product Backlog
- Làm việc với Scrum Team để triển khai sản phẩm
- Theo dõi và đánh giá hiệu quả của sản phẩm
Product Owner là một vai trò quan trọng trong Scrum, một phương pháp phát triển phần mềm linh hoạt. Họ đóng vai trò cầu nối giữa khách hàng, người dùng cuối và Scrum Team, đảm bảo sản phẩm được phát triển đáp ứng nhu cầu của người dùng và đạt được các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
>> Đọc thêm: Product Innovation – Hoạch định về cải tiến sản phẩm, phân biệt như thế nào?
Product Manager là gì?
Product Manager (PM) là người chịu trách nhiệm về toàn bộ vòng đời của sản phẩm, từ nghiên cứu, phát triển, ra mắt, cho đến cải tiến và phát triển tiếp theo. Họ là người kết nối giữa khách hàng, người dùng cuối, và đội ngũ phát triển sản phẩm, đảm bảo sản phẩm được phát triển đáp ứng nhu cầu của người dùng và đạt được các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
Cụ thể, công việc của Product Manager bao gồm:
- Nghiên cứu và phân tích nhu cầu của khách hàng và người dùng cuối
- Xác định tầm nhìn và mục tiêu của sản phẩm
- Xây dựng chiến lược phát triển sản phẩm
- Lập kế hoạch phát triển sản phẩm
- Xác định các tính năng và chức năng của sản phẩm
- Làm việc với đội ngũ phát triển sản phẩm để triển khai sản phẩm
- Thu thập phản hồi từ khách hàng và người dùng cuối
- Thực hiện các thay đổi đối với sản phẩm dựa trên phản hồi
- Đánh giá hiệu quả của sản phẩm
Product Manager là một vai trò quan trọng trong việc phát triển sản phẩm thành công. Họ là người đảm bảo sản phẩm được phát triển đáp ứng nhu cầu của người dùng và đạt được các mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp.
>> Đọc thêm:
Business Owner, Product Owner, Product Manager và các giai đoạn phát triển sản phẩm
Đầu tiên, một Startup hay Doanh nghiệp sẽ tạo ra sản phẩm (Product) để kinh doanh, vậy Product thường có các giai đoạn phát triển như sau (Product Lifecycle):
Giai đoạn phát triển sản phẩm (Development Stage) -> Giai đoạn giới thiệu sản phẩm (Introduction Stage) -> Giai đoạn tăng trưởng sản phẩm (Growth Stage) -> Giai đoạn sản phẩm “trưởng thành" (Maturity Stage) và một giai đoạn có thể xuất hiện ở bất kỳ thời điểm nào và kết thúc vòng đời của sản phẩm, đó là giai đoạn sản phẩm “thoái trào” (Decline Stage).
Đối với các sản phẩm đang ở giai đoạn phát triển sản phẩm, tức là khi Founder đang chỉ có Ý tưởng kinh doanh hoặc đang trong quá trình xây dựng phiên bản MVP (Minimum Viable Product - Sản phẩm khả thi tối thiểu), vị trí Product Manager (PM) khi này sẽ có các công việc như mình mô tả như hình 1.
Quy trình phát triển sản phẩm theo mô hình Agile/Scrum mình sẽ gom thành 5 bước:
- Create Business Concept & Business Requirement
- Plan & Define
- Design & Develop
- Release
- Commercialize & Track
Đọc thêm: Chu kỳ sống của sản phẩm và chiến lược marketing từng giai đoạn
Bước 1: Ở giai đoạn đang chỉ là ý tưởng
Founder sẽ tạo ra một Business Concept (Định hướng kinh doanh chủ đạo) bao gồm các mô tả về hướng kinh doanh của sản phẩm, bao gồm sản phẩm như nào, cung cấp dịch vụ gì, khách hàng là ai, mô hình kinh doanh (Business model), lợi thế và sự khác biệt của sản phẩm mình với các đối thủ, thị trường..
Sau đó, Founder sẽ hình dung chi tiết hơn về sản phẩm của mình, sẽ bao gồm những tính năng gì, giao diện như nào, chất liệu hay nguyên liệu tạo ra sản phẩm hay công nghệ tạo ra sản phẩm..
Xem thêm: Startup: Ý tưởng chỉ chiếm 1% thành công, có cần phải đánh giá ?
Bước thứ 2: Product Manager có thể cùng với Founder tạo ra các tài liệu mô tả sản phẩm (PRD) - mục đích để team xây dựng sản phẩm sau này có thể hình dung chi tiết về sản phẩm sẽ xây dựng.
PM khi này đã có thể tạo ra Product Roadmap ( Lộ trình phát triển sản phẩm) cơ bản, xác định nguồn lực để tạo ra sản phẩm, kế hoạch để xây dựng sản phẩm và điều cực kỳ quan trọng là “Tích hợp các con người xây dựng sản phẩm với quy trình và công nghệ".
Để xây dựng 1 sản phẩm, dù chỉ là phiên bản MVP, cũng có thể cần nhiều hơn là một người phát triển. Và khi xây dựng sản phẩm bao gồm nhiều con người, với các công nghệ khác nhau, các công việc khác nhau thì sẽ phải cần có quy trình phù hợp để các thành viên team xây dựng sản phẩm gắn kết và tương tác.
Ví dụ như việc xây dựng một sản phẩm là phần mềm hay ứng dụng di động, có thể sẽ cần bạn Thiết kế giao diện UX/UI, lập trình giao diện Frontend cần công nghệ React sẽ cần bạn Frontend Developer có kinh nghiệm hay kiến thức lập trình React, lập trình backend cần sử dụng ngôn ngữ PHP và cơ sở dữ liệu MySQL sẽ cần bạn Backend Developer có kỹ năng ngôn ngữ PHP và MySQL..
Đối với các sản phẩm cực kỳ phức tạp như xây dựng Điện thoại di động kiểu như BKAV hay phát triển xe hơi VinFast , cần hàng trăm kỹ sư tại nhiều bộ phận khác nhau, thì việc “Tích hợp các con người xây dựng sản phẩm với quy trình và công nghệ" là công việc cực kỳ quan trọng và kỹ năng này chỉ dành cho lãnh đạo cấp cao, người được xem như kiến trúc sư trưởng của sản phẩm, nắm rất rõ quy trình và kinh nghiệm phát triển sản phẩm.
Bước thứ 3: Sau khi đã chuẩn bị nguồn lực, PM sẽ cùng với team phát triển sản phẩm phác thảo bản thiết kế và xây dựng sản phẩm.
Lúc này, công việc của PM là quản lý danh sách các công việc trong việc phát triển sản phẩm, sắp xếp thứ tự thực hiện các công việc và theo dõi cũng như quản lý công việc với team phát triển sản phẩm.
PM có thể làm việc với chính khách hàng tiềm năng của sản phẩm để hoàn thiện các tính năng của sản phẩm trong quá trình xây dựng, và đánh giá cũng như kiểm tra chất lượng của sản phẩm.
Đọc thêm: Cách phát triển kỹ năng tổ chức công việc cho mọi nhà quản trị
Bước thứ 4: Khi đã hoàn tất việc phát triển, sản phẩm sẽ được phát hành ra thị trường bản dùng đầu tiên.
PM ở bước thứ 4 cần chuẩn bị kế hoạch ra mắt thị trường, chuẩn bị cũng như giám sát các thành phần cần có khi ra mắt, như Product Branding (từng thành phần để định vị thương hiệu sản phẩm), các kênh ra mắt sản phẩm, các tài liệu quảng cáo sản phẩm và nhân sự cần thiết để ra mắt sản phẩm.
Lưu ý, PM cần phải tạo ra các phương thức để lấy feedback từ khách hàng sử dụng sản phẩm một cách khoa học và hợp lý.
PM có thể tạo ra các KPI, các chỉ số đo lường cho việc phát hành sản phẩm lần đầu này, như các chỉ số như Lead Generated (Chỉ số đo lường việc tạo các khách hàng tiềm năng), KPI đo lường hiệu quả các kênh phát hành sản phẩm,KPI về Traffic (Lưu lượng truy cập), KPI số lượng người dùng thử hoặc bắt đầu dùng, KPI doanh số sản phẩm.
Bước thứ 5: Sau khi phát hành sản phẩm lần đầu, PM có thể đánh giá các Feedback của khách hàng về sản phẩm, đo lường được các thông số cần thiết của sản phẩm để cải thiện chất lượng sản phẩm, sửa chữa lỗi của sản phẩm, cũng như nâng cao UX trải nghiệm người dùng..
PM cũng có thể xem xét hoặc cải thiện thêm về giá bán sản phẩm, về mô hình kinh doanh sau khi đã có các số liệu từ người dùng.
Xem thêm: 25 bài học về quản lý đội ngũ bán hàng đến từ startup tỉ đô Intercom
Chia sẻ từ Nguyễn Trọng Nghĩa _ Launch
Câu hỏi bạn có thể gặp phải
- Product roadmap là gì?
Product roadmap là một kế hoạch chi tiết cho sự phát triển của một sản phẩm. Nó cung cấp cái nhìn tổng quan về các tính năng, chức năng và cải tiến sẽ được triển khai trong tương lai. Product roadmap thường được sử dụng bởi các nhà sản phẩm để truyền đạt tầm nhìn và mục tiêu của sản phẩm cho các bên liên quan, bao gồm các nhà phát triển, lãnh đạo doanh nghiệp và khách hàng.
Product roadmap có thể được trình bày theo nhiều cách khác nhau, nhưng thường bao gồm các yếu tố sau:
- Tầm nhìn và mục tiêu của sản phẩm: Tầm nhìn là bức tranh tổng thể về sản phẩm cuối cùng sẽ như thế nào. Mục tiêu là những gì sản phẩm cần đạt được để đạt được tầm nhìn.
- Các tính năng và chức năng: Các tính năng và chức năng là những gì sản phẩm sẽ làm.
- Tiến độ: Tiến độ cho biết khi nào các tính năng và chức năng sẽ được triển khai.
- Các ưu tiên: Các ưu tiên cho biết các tính năng và chức năng nào quan trọng nhất.
Product roadmap là một công cụ quan trọng cho việc phát triển sản phẩm thành công. Nó giúp các nhà sản phẩm:
- Truyền đạt tầm nhìn và mục tiêu của sản phẩm cho các bên liên quan
- Lập kế hoạch và theo dõi tiến độ phát triển của sản phẩm
- Đảm bảo rằng sản phẩm đáp ứng nhu cầu của người dùng
Để tạo ra một product roadmap hiệu quả, các nhà sản phẩm cần làm việc chặt chẽ với các bên liên quan và thường xuyên cập nhật roadmap để phản ánh các thay đổi trong nhu cầu và ưu tiên của người dùng.
Business concept, hay còn gọi là khái niệm kinh doanh, là một tuyên bố ngắn gọn về cách một doanh nghiệp sẽ tạo ra giá trị cho khách hàng và đạt được lợi nhuận. Nó thường bao gồm các yếu tố sau:
- Thị trường mục tiêu: Ai là khách hàng mà doanh nghiệp đang nhắm đến?
- Giá trị đề nghị: Điều gì khiến sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp trở nên khác biệt và có giá trị đối với khách hàng?
- Lợi thế cạnh tranh: Điều gì khiến doanh nghiệp có thể thành công trong thị trường?
Business concept là một công cụ quan trọng cho việc phát triển kinh doanh. Nó giúp các doanh nghiệp:
- Xác định mục tiêu và định hướng của doanh nghiệp
- Lập kế hoạch và phát triển sản phẩm hoặc dịch vụ
- Xây dựng thương hiệu và tiếp thị
- Tìm kiếm nguồn vốn và tài trợ
- Business concept là gì?
Business concept thường được viết dưới dạng một tài liệu ngắn gọn, dễ hiểu. Nó có thể được sử dụng bởi các doanh nghiệp ở mọi quy mô, từ các doanh nghiệp nhỏ đến các doanh nghiệp lớn.
Dưới đây là một ví dụ về business concept:
Thị trường mục tiêu: Doanh nghiệp nhắm đến các khách hàng là các doanh nghiệp vừa và nhỏ cần một giải pháp phần mềm quản lý hiệu quả.
Giá trị đề nghị: Giải pháp phần mềm của doanh nghiệp cung cấp các tính năng và chức năng giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ tiết kiệm thời gian và tiền bạc.
Lợi thế cạnh tranh: Doanh nghiệp có đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hiểu biết sâu sắc về nhu cầu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Business concept này cung cấp cho các bên liên quan của doanh nghiệp một cái nhìn tổng quan về cách doanh nghiệp sẽ tạo ra giá trị cho khách hàng và đạt được lợi nhuận. Nó là một công cụ quan trọng cho việc phát triển kinh doanh thành công.
