Kanban là công cụ để quy định dòng vật tư trong môi trường sản xuất, công cụ này hỗ trợ việc áp dụng hệ thống kéo. Hệ thống kanban hành động như một tín hiệu, vật báo cái gì cần, khi nào cần và cần bao nhiêu. Đó là vật nhắc nhở cần thiết cho một quá trình đầu tiên trước khi tiến hành sản xuất.
Nội dung bài viết
Hệ thống kanban cụ thể là gì?
Sản xuất tinh gọn hay sản xuất tiết kiệm (tiếng Anh: Lean manufacturing; viết tắt: Lean) là một trong những phương pháp quản trị hiện đại nhằm tinh gọn hóa sản xuất, giảm thiểu lãng phí trong doanh nghiệp , gia tăng hiệu quả kinh doanh nhờ đó giúp các tổ chức, doanh nghiệp cải tiến và nâng cao năng suất chất lượng.
Lean do Hãng Toyota Nhật Bản khởi xướng áp dụng với tên gọi TPS -Toyota Production System từ những năm 60. Sản xuất tinh gọn chính là chiến lược sản xuất dựa vào kĩ thuật của hệ thống sản xuất Toyota.
Lean Manufacturing có rất nhiều các công cụ để hỗ trợ doanh nghiệp thành công trong hoạt động cải tiến, nâng cao năng suất chất lượng. Một trong những công cụ quan trọng đó là: “Kanban”.
Kanban là một công cụ để vận hành hệ thống JIT. Đó một chiếc nhãn, thường được bọc bên trong một bao bì nhựa. Trên Kanban, thường chứa những thông tin sau: Tên chi tiết, sản phẩm được sản xuất; sức chứa container; địa chỉ, ký hiệu của quy trình làm việc trước; địa chỉ, ký hiệu của quy trình sau.
Chức năng của Kanban bao gồm
- Thứ nhất là hướng dẫn: Đây chính là công cụ hướng dẫn sản xuất và vận chuyển. (Sản xuất chi tiết, sản phẩm nào, vận chuyển bao nhiêu…).
- Thứ hai là tự kiểm tra: Để ngăn ngừa sản xuất thừa. Mỗi công đoạn tự kiểm tra để đảm bảo chỉ sản xuất những chi tiết, sản phẩm vớI số lượng cần thiết, tạI thờI điểm cần thiết.
- Thứ ba là kiểm tra bằng mắt: Thẻ Kanban không chỉ chứa thông tin bằng số mà còn chứa thông tin vật lý. (Ví dụ: các thẻ Kanban màu trắng, xanh lá, và vàng: màu trắng hoặc xanh thì chưa cần sản xuất ngay, màu vàng là tín hiệu việc sản xuất phảI được bắt đầu).
- Thứ tư là cải tiến hoạt động: Hệ thống Kanban duy trì mức tồn kho tối thiểu, giảm chi phí sản xuất, nhờ vậy doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn.
- Thứ năm là giảm chi phí quản lý: Hệ thống Kanban cũng giúp giảm chi phí quản lý do hoạch định ngắn hạn không cần nữa, bởi bản chất kéo của hệ thống.
Nguyên tắc sử dụng thẻ Kanban
Hệ thống kanban được áp dụng theo 2 hình thức:
- Thẻ rút (Withdrawal Kanban): chi tiết chủng loại, số lượng linh kiện qui trình sau nhận từ qui trình trước.
- Thẻ đặt (Production – Ordering): chi tiết chủng loại, số lượng linh kiện qui trình sau phải thực hiện.
Khi sử dụng thẻ Kanban, cần lưu ý:
- Mỗi thùng hàng phải chứa thẻ Kanban ghi tên chi tiết, nơi sản xuất, nơi chuyển đến và số lượng.
- Chi tiết luôn được “kéo” bởi công đoạn sau.
- Không bắt đầu sản xuất khi không có thẻ kanban.
- Mỗi khay thùng phải chứa đúng số lượng cần chỉ định.
- Không được giao chi tiết phế phẩm cho công đoạn sau.
- Số lượng Kanban cần được giảm thiểu.
- Khoảng thời gian giữa các lần giao Kanban cần được giảm thiểu.
Phân loại thẻ Kanban
Có 5 loại thẻ Kanban
- Transport Kanban (Kanban vận chuyển): thẻ kanban được dùng báo cho công đoạn trước cần chuyển chi tiết cho công đoạn sau.
- Production Kanban (Kanban sản xuất): Loại thẻ báo cáo cho dây chuyển sản xuất cần sản xuất chi tiết lượng hàng hóa bù vào lượng hàng đã xuất đi.
- Supplier Kanban (Kanban cung ứng): Loại thẻ báo cho nhà cung cấp cần cung ứng nguyên vật liệu.
- Temporaly Kanban (Kanban tạm thời) Kanban được ban hành có thời hạn trong trường hợp thiếu hàng.
- Signal Kanban (Kanban tín hiệu): loại dùng thông báo kế hoạch cho các công đoạn sản xuất theo lô.
6 ưu điểm sử dụng hệ thống Kanban
- Cho thấy vấn đề lớn cần giải quyết của phân xưởng.
- Giúp nắm được tình hình, phế phẩm phát sinh dựa vào dòng di chuyển thông tin giữa các chỗ làm việc.
- Phối hợp chặt chẽ giữa các chỗ làm việc.
- Thích ứng quá trình sản xuất theo nhu cầu, số lượng tồn kho là ít nhất, không cần kế hoạch hàng ngày.
- Cho phép dao động 10% so với nhu cầu.
- Trong phân xưởng hệ thống kiểm tra Kanban là then chốt.
Khuyết điểm sử dụng Kanban
Áp dụng hệ thống Kanban xưởng sẽ ít hoặc không có tồn kho nên với các lượng yêu cầu dao động lớn sẽ không đáp ứng được, sự rối loạn ở một công đoạn sẽ gây ảnh hưởng toàn hệ thống.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho doanh nghiệp bạn một phương pháp mới để quản lý công việc hiệu quả hơn.
