QA là gì? QC là gì? Hai thuật ngữ này có gì khác nhau? Hãy cùng Vinno tìm hiểu trong bài viết dưới đây. QA và QC được áp dụng song song để đảm bảo rằng các sản phẩm và dịch vụ đáp ứng mong đợi của khách hàng. Đôi khi, trong một vài giai đoạn quan trọng, QA và QC thường được sử dụng thay thế cho nhau. Chính vì vậy sẽ khiến nhiều người nhầm lẫn về QA và QC.
Nội dung bài viết
QA là gì?
QA (hay Quality Assurance, kiểm định chất lượng) là giám sát các hoạt động sản xuất để cải thiện quy trình sản xuất và ngăn ngừa các lỗi trong thành phẩm. Nó tập trung vào việc lựa chọn các phương pháp phát triển và thử nghiệm để đảm bảo các nhóm sản xuất đang sử dụng đúng quy trình vào đúng thời điểm.
QA giúp quản lý, hỗ trợ người lao động đáp ứng các mục tiêu chất lượng cho từng sản phẩm hoặc dịch vụ. Các nhà quản lý QA tham gia ngay từ khi bắt đầu thiết kế sản phẩm, vì họ biết những gì cần thiết để đạt được chất lượng và tạo ra một hệ thống để thực hiện những yêu cầu đó
QA tập trung vào việc giám sát các phương thức phát triển và thử nghiệm được sử dụng trong quy trình sản xuất và chịu trách nhiệm thiết lập các tiêu chuẩn để duy trì cùng mức chất lượng cho từng sản phẩm được sản xuất.
Người quản lý QA luôn làm việc với bộ phận QC. Bất kỳ lỗi nào được phát hiện bởi QC sẽ được thông báo cho bộ phận QA. Các chiến lược sẽ được đưa ra để ngăn chặn lỗi đó tái diễn trong tương lai. Dù có QC xác minh tính chính xác trước khi giao hàng, nhưng QA làm việc với quan điểm rằng không nên phát hiện ra lỗi ngay từ đầu.
QC là gì?
QC (Kiểm soát chất lượng) là quá trình kiểm tra chất lượng sản phẩm, QC đảm bảo rằng các sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng. Bằng cách áp dụng các phương pháp hoặc quy trình xác định xem dữ liệu được thu thập từ việc kiểm tra các sản phẩm có đáp ứng mục tiêu chất lượng tổng thể hay không.
QC xác định xem các sản phẩm có đúng với các thông số kỹ thuật được thiết lập cho sản phẩm cuối cùng hay không. Bộ phận QC kiểm tra các sản phẩm dựa trên các tiêu chuẩn phát triển và thử nghiệm trước khi giới thiệu tới khách hàng. Nếu sản phẩm không đáp ứng các tiêu chuẩn thì sẽ báo cáo lại cho bộ phận QA. Bộ phận QA phân tích các lỗi, cung cấp phản hồi cho bộ phận sản xuất và đưa ra các quy trình để ngăn ngừa lỗi tái diễn. QC yêu cầu doanh nghiệp tạo ra môi trường trong đó nhân viên QA quản lý và nhân viên sản xuất phấn đấu để đạt được sự hoàn hảo.
QA và QC có gì khác biệt?
QA (Đảm bảo chất lượng) và QC (Kiểm soát chất lượng) là những thuật ngữ được sử dụng thay thế cho nhau dựa trên một vài điểm tương đồng. Mặc dù 2 thuật ngữ này có vẻ giống nhau, nhưng thực tế thì không. Chúng được xây dựng trên nền tảng của chất lượng nhưng bản chất của chúng là khác nhau.
Chủ động - Phản ứng
QA là chủ động và QC là phản ứng. Bộ phận QA xác định yêu cầu của khách hàng và hoạt động để đáp ứng các yêu cầu này. Nhóm QC giám sát chất lượng của sản phẩm cuối cùng và cung cấp thông tin về những gì có thể được cải thiện. Một quy trình lặp đi lặp lại giữa QA và QC cho phép cải tiến chất lượng liên tục.
Bộ phận QA tập trung vào việc ngăn ngừa lỗi thông qua thiết kế quy trình. Họ nhận thông tin đầu vào từ bộ phận QC và cải thiện các quy trình để mọi "sửa chữa" đều mang tính lâu dài và lỗi không lặp lại. Bộ phận QA làm việc chăm chỉ để ngăn lỗi xảy ra bằng cách thực hiện kiểm tra và theo dõi.
Bộ phận QC “mong muốn” nhìn thấy lỗi và sửa lập tức khi có. Họ cho bộ phận QA biết những gì cần phải cải thiện. Do đó, QC là phản ứng. Khi xử lý đầu ra, QC thực hiện các biện pháp khắc phục khi các tiêu chuẩn không được đáp ứng và sau đó báo cáo những thiếu sót này cho nhóm QA để khắc phục.
Quy trình - Sản phẩm
QA liên quan đến việc cải thiện các hành động hoặc quy trình để tạo ra sản phẩm, trong khi QC tập trung vào việc cung cấp sản phẩm có kết quả tốt nhất. Bộ phận QC xác định các vấn đề với sản phẩm và áp dụng các bản sửa lỗi ngắn hạn. Các vấn đề được báo cáo cho bộ phận QA, những người có nhiệm vụ cải thiện quy trình trong thời gian dài. QA hoạt động để tạo ra các quy trình tối ưu ngăn ngừa lỗi trong tương lai. QC tập trung vào việc xác định và khắc phục sự cố.
Sáng tạo - Xác minh
QA được áp dụng trước và trong khi thu thập dữ liệu. Các hoạt động của QA được bắt đầu trong giai đoạn lập kế hoạch trước khi thực thi trên sản phẩm. Đối với QC, công việc bắt đầu sau khi QA hoàn thành kế hoạch và quy trình sản xuất đã kết thúc. QC xử lý sản phẩm cuối cùng và tập trung vào việc xác minh xem sản phẩm cuối cùng có đáp ứng tất cả các tiêu chuẩn chất lượng hay không.
Dài hạn - Ngắn hạn
QA không phải là một giai đoạn; đó là quá trình nỗ lực liên tục cải thiện các quy trình dài hạn. QA là quá trình trung đến dài hạn trong giai đoạn thiết kế sản phẩm và hơn thế nữa.
Ngược lại, QC là hoạt động ngắn hạn hơn nhiều thường được thực hiện ở giai đoạn cuối cùng khi đầu ra được sản xuất. Công việc của bộ phận QC bắt đầu khi họ tiếp cận với sản phẩm cuối cùng và kết thúc khi sản phẩm được giao cho khách hàng. QC tập trung vào việc cung cấp sản phẩm tốt nhất và chỉ có thể diễn ra khi có sản phẩm được phát triển để thử nghiệm.
Mục tiêu QA - Mục tiêu QC
Mục tiêu của QA là thiết lập các thủ tục và quy trình để giảm thiểu rủi ro và ngăn ngừa lỗi xảy ra. Mục tiêu của QC là kiểm tra chất lượng sản phẩm cuối cùng để kiểm tra xem công việc có đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng của tổ chức hay không.
Hay nói cách khác, QA “hứa” sẽ cung cấp chất lượng và QC đảm bảo chất lượng được giao. Họ có mục tiêu chung là đạt được chất lượng nhưng cách họ thực hiện điều này lại khác nhau. QA đi trước để đặt kỳ vọng và QC theo sau để đảm bảo đáp ứng kỳ vọng. Quá trình này được lặp đi lặp lại để giảm thiểu lỗi trong quá trình sản xuất. QA được định hướng theo quy trình và QC được định hướng theo sản phẩm.
Đọc thêm: Transformational leadership là gì? Phong cách quản trị thời đại chuyển đổi số
Quy trình thực hiện QA và QC có gì khác nhau?
QA và QC khác nhau trong mục tiêu và cách tiếp cận chất lượng. Tuy nhiên, hai bộ phậni phải làm việc song song với nhau. Nếu hai nhóm không giao tiếp và hợp tác, mọi cải tiến về chất lượng sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Phần tiếp theo này sẽ chỉ ra sự khác biệt trong cách bộ phận QA và QC thực hiện biện pháp đảm bảo chất lượng của họ.
Quy trình của QA
Lập tài liệu: ghi lại các lỗi và vấn đề cần sửa chữa. QA đưa ra đề xuất về cách giải để giảm nguy cơ vấn đề tương tự xảy ra lần nữa.
Kiểm tra: Kiểm tra quy trình để đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng đang được tuân thủ.
Đào tạo: Đào tạo công nhân về các bước cần tuân theo để tạo ra hàng hóa chất lượng và xác minh họ đáp ứng các tiêu chuẩn.
Giám sát: Giám sát quá trình sản xuất sản phẩm.
Quy trình của QC
Kiểm tra: Kiểm tra sản phẩm xem có vấn đề về chất lượng không.
Lấy mẫu sản phẩm: Chọn sản phẩm ngẫu nhiên để kiểm tra chất lượng.
Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm: Thử nghiệm để phát hiện, giảm thiểu và sửa lỗi.
Vai trò của QA và QC
QA giữ vai trò đảm bảo sản phẩm và dịch vụ làm ra đáp ứng nhu cầu, mong đợi và yêu cầu của khách hàng. QA mang lại các dịch vụ sản phẩm chất lượng cao, tạo dựng niềm tin và lòng trung thành với khách hàng. Các tiêu chuẩn và quy trình được xác định bởi chương trình đảm bảo chất lượng giúp ngăn ngừa các lỗi sản phẩm trước khi chúng phát sinh.
QC có vai trò rất quan trọng trong quy trình quản lý chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tối đa hoá chất lượng các sản phẩm theo như các tiêu chuẩn chất lượng đã đặt ra. Từ đó, hạn chế được những rủi ro liên quan đến quá trình sản xuất, cũng như xây dựng tên tuổi, thương hiệu trên thị trường.
Đọc thêm: CIO là gì? lộ trình trở thành Giám đốc Công nghệ thông tin hàng đầu
Phương pháp triển khai QA hiệu quả
Dưới đây là một số phương pháp giúp triển khai QA hiệu quả
Chu kỳ PDCA
Chu trình PDCA ( Plan - lập kế hoạch, Do - thực hiện, Check - kiểm tra, Act - hành động ) là một phương pháp để đạt được sự cải tiến liên tục trong doanh nghiệp. Nó được phát triển bởi Tiến sĩ W. Edwards Deming và còn được gọi là chu trình Deming. Cách tiếp cận này cho phép giải quyết các vấn đề và thực hiện giiải pháp theo một cách xác định. Có bốn bước trong phương pháp này:
Plan - Lập kế hoạch : Bước này liên quan đến việc lập kế hoạch cho những gì doanh nghiệp muốn hoàn thành bằng cách thiết lập các mục tiêu và tiêu chuẩn. Xác định những giải pháp sẽ sử dụng để giải quyết vấn đề của mình và xác định các hành động cần thiết để thực hiện các thay đổi.
Do - Thực hiện : Ở bước này, doanh nghiệp sẽ thử nghiệm giải pháp của mình ở quy mô nhỏ để xem liệu kế hoạch có đạt được kết quả mong muốn hay không. Thu thập dữ liệu khi đưa giải pháp của mình vào hoạt động.
Check - Kiểm tra : Bước tiếp theo là phân tích kết quả để xem có hiệu quả không. Nếu kết quả không thỏa mãn, hãy lặp lại bước một. Nếu hành công, thì tiến hành bước cuối cùng.
Act - Hành động : Tại đây, doanh nghiệp sẽ thực hiện giải pháp của mình. Bản chất chu kỳ của chu trình PDCA có nghĩa là sẽ liên tục tìm kiếm các lĩnh vực cần cải thiện.
Phương pháp quản lý lỗi
Cách tiếp cận này được sử dụng để phát triển một sản phẩm tốt dựa trên yêu cầu của khách hàng. Các tính năng không tương ứng với yêu cầu của khách được coi là lỗi và bị loại bỏ trong quá trình phát triển.
Phương pháp quản lý lỗi thường được sử dụng trong phát triển phần mềm. Các kế hoạch được đưa ra để ngăn ngừa các khiếm khuyết. Khi lỗi được xác định, sẽ ưu tiên khắc phục.
Kiểm soát quy trình thống kê
Kiểm soát quá trình thống kê (SPC) là cách sử dụng các phương pháp thống kê để giám sát và kiểm soát một quá trình. Nó đảm bảo rằng quy trình hoạt động hiệu quả và tạo ra các sản phẩm ít lãng phí hoặc làm lại. SPC nhấn mạnh việc phát hiện sớm và khắc phục sự cố sau khi chúng xảy ra. Việc áp dụng SPC bao gồm ba giai đoạn: hiểu các giới hạn của quy trình và thông số kỹ thuật, loại bỏ các nguồn biến thể có thể gán để làm cho quy trình ổn định và cuối cùng là giám sát quy trình sản xuất đang diễn ra.
SPC là một phương pháp tốn nhiều thời gian vì nó đòi hỏi người vận hành phải quan sát nhiều hơn, những người có thêm trách nhiệm giám sát dây chuyền quy trình và điền vào các biểu đồ.
Phương pháp triển khai QC hiệu quả
Dưới đây là một số phương pháp giúp triển khai QC hiệu quả:
Biểu đồ QC
Biểu đồ QC được sử dụng để phân tích xu hướng hiệu suất của các quy trình theo thời gian. Nó là một công cụ quan trọng để xác định xem doanh nghiệp có cần thực hiện bất kỳ thay đổi cơ bản nào đối với quy trình sản xuất hay không và tránh các vấn đề cụ thể.
Phương pháp Taguchi
Đây là một phương pháp QC nhấn mạnh vai trò của nghiên cứu và phát triển sản phẩm nhằm giảm sự xuất hiện của các lỗi trong hàng hóa.
Phương pháp này được phát triển bởi kỹ sư và nhà thống kê người Nhật Genichi Taguchi. Nó nhằm mục đích loại bỏ các biến thể trong sản xuất trước khi chúng có thể xảy ra. Trọng tâm là thiết kế và phát triển để tạo ra các sản phẩm hiệu quả và đáng tin cậy. Thiết kế quan trọng hơn quá trình sản xuất trong phương pháp này.
Phương pháp kiểm tra 100%
Trong phương pháp này, mọi thứ đều được kiểm tra hoặc kiểm tra dựa trên số liệu đã xác định trước đó. Phương pháp này thường được sử dụng để đánh giá hàng hóa có giá trị, chẳng hạn như vàng và bạc, hoặc hàng hóa có khả năng hư hỏng hoặc phát sinh lỗi trong quá trình sản xuất.
Với phương pháp này, việc kiểm tra 100% được cho là hiệu quả 80% vì không phải mọi sản phẩm sẽ được kiểm tra. Đối với các sản phẩm cực kỳ tinh xảo, việc kiểm tra thực tế 100% có thể gây hại nhiều hơn là có lợi. Ví dụ, trái cây có thể bị dập hoặc sản phẩm bị hư hỏng.
Vậy là trong bài viết này, Vinno đã giới thiệu 2 khái niệm “QA là gì”, “QC là gì” cũng như cách phân biệt hai khái niệm quan trọng này. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp quý doanh nghiệp có thêm nhiều kiến thức hữu ích về các khâu kiểm soát và đảm bảo chất lượng.
Tìm hiểu và bắt đầu sử dụng phần mềm SlimCRM miễn phí cho doanh nghiệp tại đây!
